Sevgilinizin Gözleri Yerine WhatsApp Mesajlarınıza mı Bakıyorsunuz?

Bugün size “phubbing” den bahsetmek istiyorum. Phubbing aslında 2 kelimenin birleşimi: telefon ve küçümseme. Bu terim cep telefonuna bakmak için karşımızdaki kişiyi yok saymak, görmemezlikten gelmek olarak açıklanıyor. Anlayacağınız sevgiliniz son derece romantik bir akşam yemeğindeyken telefonuna bakmaya başladıysa ya da bir sohbet sırasında WhatsApp mesajlarınıza gizlice göz attıysanız (veya sekiz kez) bu “phubbing” ile ilk elden deneyiminiz var demektir.

Ben teknolojinin ilişkilere olan etkisini incelerken en çok şu ikileme şaşırıyorum. Biz artık tüm sosyal ilişkilerimizi, bağlantılarımızı hatta aşkı sosyal medya ve mesajlaşmalar üzerinden yaşarken, gerçek dünyada anı yaşamaya, paylaşmaya vaktimiz kalmıyor. Meredith David ve James Roberts “My life has become one big distraction from my cell phone: Partner phubbing and relationship satisfaction between romantic partners” isimli makalelerinde, phubbing’in ilişkilere olan etkilerini inceliyor. Daha sonra Çinli bilim adamları tarafından bir takip çalışması da yapılan araştırma phubbingin evlilik ve ilişki doyumunu düşürerek eşin ilişki ve yaşam kalitesini son derece olumsuz etkilediğini buluyorlar. Bunu anlamak hiç zor değil: Phubbing bize duyulmadığımızı, saygı görmediğimizi, dikkate alınmadığımızı hissettiriyor. Öyle ya, o gün işte bizi çok üzen bir olayı konuşmaya çalıştığımızda eşimiz gözünü telefondan alamıyorsa, ne yüz ifademizi ne ses tonumuzdaki değişimleri fark etmiyor.

MIT Teknoloji ve Toplum profesörü Sherry Turkle’ın da “Alone Together: Why We Expect More from Technology and Less from Each Other” isimli kitabında belirttiği gibi teknoloji kullanımı bağlarımızı zayıflatıyor ve yalnızlığımızı artırıyor. Kabul edelim, iletişimimiz değişiyor. Artık birbirimizle yüz yüze değil, daha çok teknoloji aracılığıyla bağlanıyoruz. Hatta birbirimize daha az ilgi gösteriyoruz ve bunun yerine teknolojik cihazlarımıza daha fazla zaman ayırıyoruz. Hayal gücümüz azalıyor, artık hayal gücümüzü kullanmak yerine teknolojik cihazların sunduğu kolaylıklara daha çok bağımlı hale geliyoruz. Toplumumuzda yalnızlık endişe verici bir oranda artıyor. İnternet bağımlılığı ve phubbing bizi sanal bir dünyaya hapsediyor. Doğal ve gerçek dünya ile bağlantılarımız gittikçe azalıyor. Phubbing sadece bir alışkanlık değil, aynı zamanda bir kaçınma davranışı.

Peki anahtar bir çözüm var mı? Bu teknolojik davranışların tamamen kaçınılmaz olduğu düşünüldüğünde, çiftlerin bu davranışları nasıl yönetebilecekleri konusunda da çalışmalar yapılıyor. Örneğin, McDaniel ve arkadaşları 2016 yılında gerçekleştirdikleri araştırma sonuçlarına göre çiftlere belirli saatlerde teknolojik cihazları kullanmalarını ve yüz yüze iletişime öncelik vermelerini öneriyor. Barbara Fredrickson Love 2.0 adlı kitabında samimiyetin mikro anlarda gerçekleştiğini öne sürüyor: kahvaltıda konuşmak, cep telefonlarını açmadan beraber bir yürüyüş yapmak gibi.

Anahtar, farkındalık yani anda mevcut ve dikkatli olmak. Bu yüzden, bir dahaki sefere sevgilinizle birlikteyken telefonunuzu çıkarmak istediğinizi hissettiğinizde durun. Uzağa koyun. Gözlerinin içine bakın ve söyleyeceklerini dinleyin.

Referanslar:
McDaniel, Brandon & Coyne, Sarah. (2014). “Technoference”: The Interference of Technology in Couple Relationships and Implications for Women’s Personal and Relational Well-Being. Psychology of Popular Media Culture. 5.

Chotpitayasunondh, Varoth, and Karen M. Douglas. “How “phubbing” becomes the norm: The antecedents and consequences of snubbing via smartphone.” Computers in human behavior 63 (2016): 9-18.

Roberts, James & David, Meredith. (2016). My life has become a major distraction from my cell phone: Partner phubbing and relationship satisfaction among romantic partners. Computers in Human Behavior. 54. 134-141.