
İlişkilerin Domino Taşları
Zeynep Babacan – Alem
Aile Danışmanı İrem Hattat ile bir araya geldik ve ikili ilişkileri doğru yönetebilmek adına merak ettiklerimizi sorduk.
İlişkilerde yaşanan sorunların yaşam kalitemizi etkilediği bir gerçek. İşin içne kriterler, beklentiler, iletişim eksikliği, hormonlar, stres ve daha pek çok iç ve dış faktör dahil olduğunda çözüm yolları tıkanabiliyor Hattat Klinik ikinci kuşak temsilcisi İrem Hattat bu evrede destek almanın öneminin altını şu sözlerle çiziyor. “İlişkinize katkıda bulunan tum biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörleri anlamanız, önce kendinizi daha sonra partnerinizi tanımanız, ilişki sorunları ile karşılaştığımızda hangi adımlan atmanız gerektiğini bilmeniz, bu sorunlan aşarken doğru iletişim kurallarından yararlanmanız, kaliteli bir ilişkinin kapılarını size açacaktır.”
Pandemi sonrasında ikili ilişkiler ne yöne doğru evrildi?
İlişkilerde pandemi sonrasında maalesef negatif yönde bir ivme var. Zaten sosyal medyanın günümüzde çok yoğun kullanılmasıyla ilişki formatlarında, karşdıklı iletişimde pek çok değişiklik yaşanıyordu Aşk ve anlam arayışı yerini günübirlik ve derinliği olmayan ilişkilere bırakmıştı. Pandemi ile birlikle bunun üzerine sürekli aynı evde oimanın getirdiği tekdüzelik ve bıkkınlık eklendi.
İlişkilerde ne gibi sorunlar yaşanıyor?
İlişki sorunları mutlaka kişiyi ve partnerini psikolojik olarak etkiliyor. Belirli bir monotonluğa ve rutine girerek özen göstermeyi unutmak, en önemli nedenler arasında. Çoğu çift, ilişkilerinde yavaş yavaş birbirinden kopuyor ve yeniden bağlanmaları gerekiyor. Aslında salgıladığınız dopamin ve oksitosin gibi hormonlar sizi bir arada tutan kelepçeler gibidir. Ancak, beş-yedi yılın ardından hormonlar azalıp da bu bağlar açıldıkça evliliğimizi sürekli olarak yeniden keşfetmeniz gerekiyor ve bu fikirleri eşlerimizle paylaşmamız da çok önemli. Vakitsizlik ve ilişkilerde yaşanan günlük sorunların, ilişkinin genel gidişatına büyük etkisi olduğunu düşünüyoruz. Bu çiftlerde dokunma, öpüşme ve diğer fiziksel yakınlaşmalar da son buluyor. Eşler birbirlerinden duygusal olarak da uzaklaşıyor. Genellikle eşlerden biri sorunu geçici bir durum gibi algılıyor “Çok stresli, çok çalışıyor” gibi bahaneler buluyor. Ama bir süre sonra öyle olmadığını görünce huzursuzluk duymaya başlıyor. Evlilik mekanik bir hal alıyor Arkadaşlık da biliyor. Öfke duygularıyla birlikle duygusal boşanma sureci geliyor. Çiftler arasındaki iletişim eksikliği sorunların giderek büyümesine ve ilişki kalitesinin zamanla daha da azalmasına neden oluyor. Erkeklerde genelde ilişkisel bir sorun yaşadığında utanç, endişe gibı sebeplerle eşinden uzaklaşma görüyoruz. Kadın da bu durumda cazibesini yitirmiş hissediyor veya eşinin kendisini aldattığını düşünüyor. Oysa ki yapılan araştırmalar gösteriyor kı çiftlerin iletişimi ne kadar samimi ve açık olursa bu sorunların tedavi edilme oranı o kadar yükseliyor. Bu nedenle biz ilişki sorunu yaşayan hastalarımızı eşleriyle birlikte görüp ortak bir tedavi planı oluşturuyoruz. işte en sık gördüğümüz doğallaştırma çabaları “Gün sonunda o kadar yorgun oluyorum ki eşime karşı hiç ilgim olmuyor. Eşim benim kodar yoğun çalışsaydı, neden kendisi ile ilgilenmediğimi anlardı. Çocuklar sürekli çevremizde olduğundan ikili bir iletişim için yer ve zaman uygun olmuyor. Eşim bana karşı daha nazik olsaydı belki hala ilgimi çekerdi. Aklımda başka bir sürü konu var. Eşim benim içın önemli değil” Bu nedenle çiftlerin ortak yaşam kalitesi açısından sorunla karşılaşıldığında mutlaka bir uzmana başvurmaları gerektiğini öneriyoruz. ilişkimizi, birbirimize iltifatlar etmek, özel buluşmalar gibi büyük problemlerin ortaya çıkmasını önleyebilen detaylara daha çok dikkat ederek güçlendirebiliriz.
İlişkileri yıpratan en önemli sebepler neler bahsedebilir misiniz?
Biz ilişkileri biyo-psiko-sosyal perspektiften inceliyoruz. Uzun süreli ilişkilerde iş-aile-okul sorumlulukları, finansal problemler, vakitsizlik, yenilik arayışına girmemek, belirli bir monotonluğu takip etmek, ilişkiyi “oldu, bitti” anlayışıyla kabul etmek, beraber geçirilen vakitte kalite aramamak gibi pek çok sorun birlikteliği etkileyebiliyor. Yaptığınız çalışmalar ilişki süresinin uzaması, çiftin arasındaki çatışmalar, stres, depresif ruh hali gibi psikolojik belirtilerin ilişkide sorunları ortaya çıkarttığını gösteriyor. Tabii organik faktörleri de unutmamak lazım. Hormonsal değişimlerin, hastalıkların, kullanılan ilaçların, beslenme-egzersiz gibi yaşam tarzı alışkanlıklarının da ilişki sorunlarına altyapı oluşturacağını bilmeliyiz. Özellikle ilişki sorunlarının genelde psikolojik olduğu düşünülse de bu faktörlerın hepsi bir bütün. Yaşam tarzında kastettiğimiz beslenme, egzersiz, stres yönetimi ve uyku, kişinin kendi metabolizmasını iyileştiriyor. Boylece kişinin özgüvenini ve hayat kalitesini dolayısıyla ilişki kalitesini yükseltiyor. Biz diyoruz ki her şey seninle başlar. Kendine iyi bakmaya başladığın zaman daha iyi hissetmeye başlarsın. Daha iyi hissettiğinde ilişkin de daha kolay yoluna girer. İlişki sorunlarında çift her anlamda birbirinden uzak durmaya başlıyor. Bu durumda ilişkinin mutlu bir şekilde devam etmesi olanaksız.
Kliniği hayata geçirme hikayenizi sizden dinleyebilir miyiz?
Hattat Klinik, babam Prof. Dr. Halim Hattat’ın bir hayalini gerçekleştirmek üzere kuruldu. İlişki sorunlarını paylaşmak, danışanlar için çok zor bir konu olmakta birlikte doğru tedaviye ulaşana kadar geçen tanı sureci de pek çok danışan için katlanılmaz oluyordu. İsteği, danışanımızın ilişki sorunları ile kliniğe başvurduktan sonra yapılması gereken testlerinin bir an önce tamamlanıp tedavisine geçmek, danışanımızı günlük hayatına ve kaliteli ilişkisine bir an önce kavuşturmaktı. Ben 1997 yılından beri kendisi ile çalışıyorum. Kendisi kadın ve erkekte performans problemlerinin teşhis ve tedavisini ilk olarak Türkiye’de İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi bünyesinde başlatmıştır. Hattat Klinik uzun yıllar bu alanda edindiği tecrübeler doğrultusunda Türkiye’de kaliteli ilişki ve performans sağlığı konusunda oluşmuş büyük boşluğu doldurmak amacı ile kurduğumuz butik bu klinik. Dünyanın en ileri merkezlen ve bilim adamlarıyla bilgi ve tecrübe alışverişi içinde olan Hattat Klinik, alanındaki gelişmeleri takıp etmekle kalmayıp aynı zamanda dünya tıbbına bu alanda katkıda bulunuyor. Biz Optimum kalitede bir yaşamı hedefliyoruz. Bu doğrultuda en gelişmiş teknolojik ekipmanla sakin ve modern bir atmosferde, konusunda uzman ekibimiz tarafından damarsal sinirsel, hormonal ve psikolojik yapınızla beraber yaşam tarzınızı inceliyor, performansınızı ve ilişkinizi optimum kaliteye getiriyoruz. İlişkisinde sorun yaşayan çiftlerde özgüven eksikliği, mutsuzluk, iş hayatlarına kadar yansıyan negatif bir tablo görüyoruz. Bizim hedefimiz bu tabloyu pozitife çevirmek.
İlişkide kim daha çözüm odaklı?
Türk kadınlarında kendi ilişki sorunlarım ifade etme sorunu var. Bu konuda konuşmaktan kaçınıyorlar. Sanılanın aksine son yaptığımız bir çalışmada “İlişkiniz hakkında neyi değiştirmek isterdiniz?” diye sorduk Kadınlar en çok %34’lük bir yüzdeyle “İlişkimiz hakkında daha rahat konuşmayı arzu ederdik” dediler. Son yaptığımız başka bir çalışmada kadınların %96’sı ilişkiden partnerlerinin tatminini çok önemli bulduklarını belirtti. Ama kendi tatminlerinin de çok önemli olduğunu düşünenler sodece %88. Sonuçta aslında ilişkiyi çok önemsiyorlar ancak bu konuda bir uzmana başvurmuyorlar. İlişki problemlerini konuşmaya çekiniyorlar, tedavi seçeneklerini bilmediklerinden “Bu sorunun çozumu yok” diye düşünebiliyorlar. Tedavide dikkatimizi çeken bir husus, özellikle çiftlerin moral verici ve destekleyici tavrı, tedaviyi kolaylaştırıyor. Maalesef çoğu zaman utanma duygusuyla bir uzmana başvurmak yerine, internet veya kulaktan dolma bilgilerle hareket ediyorlar. Bizim önerilerimiz şöyle. Partnerinizi motive edin. Eşinizin sizin için yaptığı olumlu davranışları göz ardı etmeyin. Sizin için bir fincan çay yaptığında ilaçlarınızı almanızı hatırlattığında, annenizin doğum günü hediyesini aldığında, ona olumlu bir yorumda bulunun. Küçük şeylerde bile partnerinizin sizin için yaptıklarını takdir etmeniz onu motive ediyor ve kendine olan güvenini artırıyor. Kafanıza takmayın, endişeli, öfkeli, depresif veya stresli bir ruh hali ilişkiniz için çok zararlı. Partnerinize odaklanıp birlikteliğinizin keyfini çıkarmalısınız. Eğer bunu yapmakta zorlanıyorsanız size stres yönetiminde yardımcı olacak bu uzmandan yardım alabilirsiniz. Eleştirirken bir kez daha duşünün. Partner veya eşinizi herhangi bir konuda eleştirmeden önce söyleyeceklerinizi mutlaka gözden geçirin. Yapacağınız eleştirilerin yapıcı, açık ve dürüst olmasına dikkat edin. Neden eleştiri yaptığınızı, eşinizin bu durumu nasıl çözebileceğini açıkça belirtin. İlişkinizdeki iletişim ne kadar yapıcı ve olumlu olursa birlikteliğinizde de bu sonuçlan görürsünüz. Kendinize özen gösterin. özellikle eşinizle birlikte olacağınız zamanlar kendinize, giysilerinize, kişisel hijyen ve güzelliğinize özen göstermeniz, hem kendinize olan güveninizi artıracak, hem de partnerinizin hoşuna gidecektir. Kendinizi yenileyin. İleri yaşla birlikte fiziksel görünümde meydana gelen değişiklikler pek çok kadın ve erkeğin öz güvenlerini zedeleyerek uzaklaşmalarına neden oluyor. Kendinize uygun kıyafetler seçerek, egzersiz ve doğru beslenme kurallarından yardım alarak kendinizi yenileyebilirsiniz. Ayrıca unutmayın, önemli olan fiziksel olduğu kadar zihinsel ve ruhsal çekimdir. Birlikte eğlenin. Çift olarak eğlenebileceğiniz aktiviteleri ve hobileri araştırın. Dans etmek, yüzmek, tenis oynamak, fotoğraf çekmek, tiyatro-sinemaya gitmek veya hoşlandığınız başka btf aktiviteyı birlikte yapmanız ilişkinizi kuvvetlendirecek ve iletişim yeteneğinizi geliştirecektir.
Sizce kadın ve erkeği ilişkiden soğutan nedenler neler?
İlişkiden soğutan nedenleri şöyle sıralayabiliriz. Günlük stres ve yorgunluk ile iş-aie hayatındaki sıkıntılar, altta yatan hastalıklar (şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kolesterol sorunu. MS, depresyon, prostat hastalıkları gibi) ve geçirilen ameliyatlar, kullanılan ilaçlar, ilişkideki duygusal problemler, yanlış cinsel bilgiler ve şehir efsaneleri, yaşam tarzı yanlışları, performans sorunları, ilişki ile ilgili arzu, düşünce ve hisler ile sorunları partnerle paylaşmamak, rutin, heyecandan ve duygusal yakınlıktan yoksun bir ilişki. Kendinize bu sorulan sorun. Eşinize kendinizle veya onunla daha fazla vakit ayırmak istediğinizi söyleyebiliyor musunuz? Eşiniz sizi sinirlendirecek, üzecek, canınızı sıkacak bir şey yaptığında bu konuda onunla konuşabiliyor musunuz? Eşinize ilişkiden istediğinizi rahatça belirtebiliyor musunuz? Hangi duygu ve düşüncelerin sizi olumlu veya olumsuz etkilediğini ona anlatabdtyor musunuz? Beraberliğinizde olmasını istediğiniz değişimler hakkında onunla konuşabiliyor musunuz? İlişkinizde bir fikir uyuşmazlığı yaşadığınızda kendiniz kadar onun durumunu da değerlendirip, ikiniz için de olumlu sonuç verecek ortak bir karar alabiliyor musunuz? İlişkinizde rutin dışında başka aktiviteleri istediğinizi söyleyebiliyor musunuz? Bu sorulara ‘evet’ yanıtını verdiyseniz işiniz gerçekten de çok kolay. Ancak pek çok kişi partnerleriyle duygu ve düşüncelerini açık olarak paylaşmaktan çekiniyor. Bazıları da eşlerine kendilerini ifade ederken kırıcı, üzücü, suçlaycı olmaktan korkuyor. Oysa kaliteli bir ilişkiye gden yol sağlıklı bir iletişimden geçiyor. Duygularınızı ifade etmeniz ve isteklerinizi belirtmenizin sizi bencil ve benmerkezci yapmayacağını bilmelisiniz. Tam aksine kendi isteklerinizi bilir ve bunları eşinizle paylaşırsanız çift olarak ilişkiden daha çok keyif aldığınızı fark edeceksiniz.
Yoğun tempoda bir gününüz nasıl geçiyor blzlmte paylaşır mısınız?
Sabahları genellikte sosyal medya planlamaları, röportajlar, sunumlar ve YouTube çekimleri ile geçiyor. Bu bilgilendirme kısmı çok mühim. Konuşulması son derece zor olan, sır gibi saklanan sorunlar hakkında uzmanlara başvurmayı teşvik etmek için özellikle sosyal medya üzerinden yaptığımız kısa bilgilendirmelerin çok motive edici olduğunu düşünüyorum. Günümüzde bir yandan sağlık bilinci bir yandan danışanların kendi sağlıklarıyla ilgili bilgi ve ilgileri artarken, ilişki sorunları hala konuşulması çok güç bir konu olmaya devam ediyor. İlişkiler ve ilişki sorunları toplumumuzda ifade edilemediğinden, bu tip problemleri yaşayan danışanlar kendilerini yalnız, çaresiz ve umutsuz hissediyor. Nereye başvuracaklarını, nasıl bilgi alacaklarını, hangi tedavi seçeneklerinden faydalanacaklarını bilmiyorlar. Oysa tüm ilişki sorunlarının mutlaka bir tedavisi vardır. Tüm yaşlarda ilişkiden keyif almak mümkün. Bu bilgilendirme ve sunumları sadece Hattat Klinik adına değil Başkan Yardımcısı olduğum Aile Sağlığı Araştırma Derneği adına da yerine getiriyorum. Aile Sağlığı Araştırma Derneği iletişimde olduğu diğer hasta dernekten de ortak projeler yürütüyor. Bu hasta gruplarına özel formüle edilmiş sunumlarımız ve bilgilendirmelerimiz ile ilişki sorunlarını o hastalık bazında inceliyor, çözüm yolları sunuyoruz. Danışanlarımızın randevuları başladığında her danışanımız ile tek tek görüşerek hem tetkikler hem de tedavi üzerine birebir danışmanlık yapıyorum. Buna çok önem veriyorum çünkü ilişki sorunlarını çözümlemek bir kişinin en özel hayatını paylaşmayı gerektiriyor. Bu kişinin sorunu ile ilgili hangi tetkikler yaptıracağına, tedavisi için gerekli yol haritasına kısacası tüm sürece inanması gerekiyor. Bu düşünce ile yola çıkan danışanlarımızda çok daha kısa surede başarılı çözümler üretiyoruz. Kendim Aile Danışmanı olarak özellikle takip ettiğim
çiftler de var. Onlara en iyi danışmanlığı verebilmek için dünya çapında yapılan araştırmaları sürekli takip ediyorum. Bu arada sürekli bilimsel verileri bir araya getiriyor, araştırma sonuçlarımızı önemli kongrelerde sunuyorum.
Sizce bir ilişkide olmazsa olmaz üç detay nedir?
Sabır, sadakat ve dürüsttük İlişkiler tabu olamayacak kadar doğal ancak basite indirgenemeyecek kadar karmaşık ve önemli btr konu. İlişkinize katkıda bulunan tum biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörleri anlamanız önce kendinizi daha sonra partnerinizi tanımanız, ilişki sorunları ile karşılaştığınızda hangi adımları atmanız gerektiğini bilmeniz, bu sorunları aşarken doğru iletişim kurallarından yararlanmanız kaliteli bir ilişkinin kapılarını size açacaktır. Sevgi, saygı ve anlayışa dayalı kaliteli bir beraberlikte, iyi iletişim, duygu ve düşüncelerinizi açık bir şekilde ifade etmeniz gerekiyor. İlişkinizde sevdiğiniz ve tercih ettiğiniz davranıştan bilmeniz, bunları partnerinize doğru bir şekilde aktarmanız, aynı şekilde eşinizin de ihtiyaç ve tercihlerini öğrenmeniz, anlamanız ve gerçekleştirmeniz gerekiyor.
İlişkiler tabu olamayacak karlar doğal ancak basite indirgenemeyecek kadar karmaşık ve önemli bir konu.